منطقه طلایی مدیریت

ابزار تصميم‌گيری با استفاده از ديدگاه‌های مختلف

ابزار تصميم‌گيری با استفاده از ديدگاه‌های مختلف

روزنامه دنیای اقتصاد

  سيدمحمد اعظمي‌نژاد *

منبع: Mindtools

«شش کلاه تفکر» ابزاری مهم و قدرتمند است که با استفاده از آن می‌توان با به‌کارگيری ديدگاه‌های مختلف تصميم‌گيری کرد. اين ابزار به شما کمک می‌کند برای تصميم‌گيری از سبک تفکر هميشگی خود خارج شويد و بتوانيد از چندين ديدگاه مختلف در مورد يک موضوع بهره‌مند شوید.

اين ابزار برای اولين بار توسط پروفسور ادوارد دبونو در کتابی با همين عنوان معرفی شده است.

معرفی ابزار

شما می‌توانيد از ابزار «شش کلاه تفکر» در موارد مختلفی از جمله جلسات کاری استفاده کنيد. وقتی در جلسات از اين ابزار استفاده می‌کنيد اين فرصت فراهم می‌شود تا افراد با نظرات متفاوت در مورد حل يک مساله اظهارنظر کنند.

هريک از کلاه‌های شش گانه رويکرد و سبک‌های مختلفی از تفکر را معرفی می‌کند که اين موارد عبارت است از:

1. کلاه سفيد: با استفاده از اين کلاه فکری، شما روی اطلاعات در دسترس تمرکز می‌کنيد. نگاهی به اطلاعاتی که در دست داريد بيندازيد و بررسی کنيد چه يادگيری از آنها می‌توانيد داشته باشيد. به شکاف دانشی خود توجه کنيد و سعی کنيد آن را برطرف کنيد.

اين جايي است که روندهای گذشته را مورد تجزيه و تحليل قرار می‌دهيد و داده‌های موجود و قبلی را با هم مقايسه می‌کنيد.

2. کلاه قرمز: با برسر گذاشتن اين کلاه، به مشکلات نگاهی احساسی خواهيد داشت. سعی کنيد وقتی اين کلاه را استفاده می‌کنيد، دقت کنيد ديگر افراد چگونه احساسی برخورد می‌کنند. وقتی فردی احساسات و عواطف خود را بروز می‌دهد احتمالا کلاه قرمز بر سردارد.

3. کلاه سياه: با استفاده از کلاه فکری سياه، به تمامی نکات بد ناشی از تصميم‌گيری دقت کنيد. همه چيز را محتاطانه بررسی کنيد. سعی کنيد ببينيد کجای کار مشکل دارد. اين موضوع خيلی مهم است، زيرا نقاط ضعيف را در برنامه‌ای که برای حل مساله ارائه شده برجسته می‌کند و اجازه می‌دهد برای حذف، تغيير و برنامه‌های جايگزين، اقدام کنيد.

کلاه فکری سياه کمک می‌کند تا برنامه‌های شما دقيق‌تر و مناسب‌تر شوند. يکی از ويژگی‌های کلاه فکری سياه اين است با در سرداشتن آن نکاتی ديده می‌شوند که افراد موفق-که تنها قادر به ديدن نکات مثبت هستند-بتوانند مشکلات پيش‌رو را ببينند و اين موضوع به آنها برای حل بهتر مسائل

 کمک می‌کند.

4. کلاه زرد: اين کلاه کمک می‌کند که مثبت فکر کنيد. اين ديدگاه خوشبينانه است و کمک می‌کند تا بتوانيد مزاياي حاصل از تصميم و ارزش افزوده آن را به خوبی ببينيد. کلاه زرد به شما کمک می‌کند حتی اگر همه چيز نااميدکننده و دلسردکننده باشد به راه خود ادامه دهيد.

5. کلاه سبز: اين کلاه نشانه خلاقيت است. اين جايي است که می‌توانيد راه‌‌های خلاقانه‌ای برای حل يک مساله ارائه کنيد. يادتان باشد که هميشه برای کسب موفقيت نياز به خلاقيت داريد.

6. کلاه آبی: کلاه آبی نقش کنترل کننده بقيه کلاه‌ها را دارد و هدايت جلسات با فرد کلاه آبی است. برای مثال، وقتی در مسير حل مساله، به کمبود ايده برخورد می‌کند، از مشارکت فردی با کلاه زرد استفاده می‌کند يا زمانی که نياز است مخاطرات احتمالی مورد بررسی قرار گيرد از کلاه سياه استفاده می‌کند و غيره.

مثال

مديران يک شرکت تصميم به ساخت يک ساختمان مرکزی جدید برای شرکت گرفته‌اند. وضعيت اقتصادی شرکت نسبتا خوب است و فضاهای خالی مکان فعلی به سرعت رو به افزايش است. آنها تصميم می‌گيرند برای بخشی از تصميم خود از ابزار 6 کلاه تفکر در يکی از جلسات خود استفاده کنند.

نگاه به اين مساله با کلاه سفيد، باعث شد تا آنها از داده‌های موجود تجزيه و تحليل انجام دهند. آنها روند کاهش فضای خالی ساختمان مرکزی را مورد بررسی قرار دادند و پيش بينی کردند که اين روند فعلی یعنی احتمال بحران فضای خالی در دفاتر قطعی است.

با کلاه تفکر قرمز، برخی از مديران معتقد بودند که وضعيت فعلی ساختمان مرکزی بسيار آشفته و مناسب است و کارکنان توانایی انجام کار و زندگی را ندارند.

وقتی آنها با کلاه سياه به مساله نگاه کردند، از اشتباه احتمالی سازمان برای پيش‌بينی‌هایی که انجام شده، نگران بودند. آنها می‌گفتند ممکن شرکت دچار يک رکود اقتصادی شود و می‌توان به جای ايجاد ساختمان جديد، ساختمان بزرگ‌تری اجاره کرد.

با کلاه فکری زرد، اين‌گونه فکر کردند که اگر پيش‌بينی‌های اقتصادی درست باشد، شرکت ثروت زيادی به دست خواهد آورد و اگر خوش شانس باشند ممکن است بتوانند قسمتی از ساختمان جدید را قبل از رکود اقتصادی به فروش برسانند.

با کلاه تفکر سبز، به اين نتيجه رسيدند که بايد طراحی ساختمان را به شکل بهتری انجام دهند تا ساختمان شکل مطلوب تری داشته باشند.

کلاه آبی نيز رئيس جلسه است و از نظرات سبک‌های مختلف (کلاه‌ها) استفاده می‌کند.

* عضو هیات‌رئيسه کميته تخصصي توسعه انجمن مديريت منابع انساني ايران

(hrjournalist.blogfa.com)

• < قبلی
• بعدی >