منطقه طلایی مدیریت

بهره وری ( Productivity)

بهره وری ( Productivity)

بهره‌وری که یکی از مفاهیم اقتصاد است اینگونه تعریف می‌شود: "مقدار کالا و یا خدمات تولید شده در مقایسه با هر واحد از انرِِِِژی و یا کار هزینه شده". به دیگر سخن بهره‌وری عبارتست از بدست آوردن حداکثر سود ممکن با بهره گیری و استفاده بهینه از نیروی کار، توان، استعداد ومهارت نیروی انسانی، زمین، ماشین، پول، تجهیزات، زمان، مکان و…به منظور ارتقاء رفاه جامعه .

بر خلاف پندار برخی افراد بهره وری فقط برای صنایع نیست بلکه بهره وری سطوح مختلفی دارد و همه افراد در همه سطوح نقش دارند یعنی اینکه افراد می‌توانند با تفکر، ابداعات و نوآوری‌های خود عملا" در چند سطح گوناگون موثر واقع گردند، سطوح مختلف بهره وری عبارت‌اند از:

1- سطح فرد

2- سطح گروه کاری

3- سطح سازمانی

4- سطح رشته‌های تجاری، خدماتی، صنعتی و یا کشاورزی

5- سطح بخش‌های اقتصادی

6- سطح ملی و کشوری

7- سطح جهانی

در سطوح فردی به دنبال تدابیری برای افزایش بهره وری فردی هستیم . و در سطح گروه نیز به دنبال افزایش بهره وری گروه کاری هستیم. بدیهی است که موضوع بهره وری بیشتر در سطوح سازمانی و رشته‌ها مطرح می‌شود و بیشترین ضوابط و شرایط مربوط به بهره وری را می‌توان در آنها مشاهده کرد. چه بسا برخی مشاغل و حتی برخی دستگاهها به دلیل انجام فعالیت‌های موازی و تکراری بودن وظایف سازمانی در یکدیگر ادغام شده و برخی از آنها حذف شده‌اند. برخی مواقع ایجاب می‌کند که بدلیل مصالح ملی برنامه ریزان اقتصادی و سیاست گذاران مثلا" در زمان جنگ دستور دهند کارخانه‌های کالاهای غیرضروری و لوکس اقدام به همکاری با سایر کارخانه‌های تولید مواد غذائی و حتی کارخانه‌های ساخت جنگ افزار نمایند و تولید کالای خود را تعطیل نمایند. و یا مصالح عمومی ایجاب می‌کند جند خانه که در مسیر طرح یک شاهراه واقع گردیده خریداری یا معاوضه گردیده و تخریب شود.

برای بهبود بهره وری موانعی به شرح ذیل وجود دارد:

·   نداشتن اعتقاد و باور ملی به نتایج وفواید بهبود بهره وری

·  ترس از برخی نمودهای ظاهری بهره وری از جمله ترس از بیکاری

· ناآگاهی عمومی نسبت به مفاهیم وجایگاه بهره وری، میزان اهمیت آن ونقش ووظایف افراد در این راستا

·  بی توجهی به فکرهای خلاق ومبتکر

· مقاومت افراد در مقابل تغییرات وعدم تمایل به ترک برخی عادات

·  غرق شدن در روش‌ها و تکنیکها و تغییر باورهای فکری

·  بلند پروازی وبی توجهی به مسائل به ظاهر کوچک وراه حلهای خرد

·   مشخص ننمودن متولی کار

·   ناهماهنگی ونبود هدایت ونظارت مناسب

· ضعف تعهد اجرایی

·  عجله در حصول نتیجه

· دخالتهای بی جای برخی کارشناسان در سایر حوزه‌های کاری واظهار نظرهای غیر کارشناسانه

 

·  عدم وجود کارشناسان خبره و یا عدم انگیزش آنها در ارزیابی سیستم و تجزیه و تحلیل و اندازه گیری بهره وری

·  برخورد مقطعی با موضوع بهره وری وناپیوستگی روند بهره وری

فواید عمومی بهره وری عبارت‌اند از :

·    صرفه جویی در هزینه‌ها

·  افزایش کیفیت (مرغوبیت و مطلوبیت)کالاها وخدمات

·  ثبات قیمتها و یا حتی کاهش آن

·  افزایش سطح رفاه عمومی جامعه

·  افزایش درآمد وسود

·  رضایت عمومی افراد

·  رونق اقتصادی

·   افزایش تولید و ارائه خدمات

·  ثبات اقتصادی در بازار جهانی

· ایجاد اشتغال

· توسعه صنعتی

منافع وفواید بهره وری برای سیستم‌های دولتی و شرکتها را می‌توان به شرح ذیل برشمرد:

·   افزایش سود و درآمد

·    کاهش هزینه‌ها

·  افزایش تقاضا

· رضایت شغلی کارکنان

· سرعت عمل کارکنان

·  دقت عمل کارکنان

·  ایجاد رقابت سالمتر

·  ارتقای شغلی کارکنان

·    ایجاد محیط کاری جذاب

·  آموزش عمومی کارکنان

·  افزایش حقوق و دستمزد

·  امنیت شغلی کارکنان

·  انجام درست کارها و انجام کارهای درست

· افزایش کیفیت زندگی کاری

·  افزایش رفاه کارکنان

·  افزایش انگیزه کاری

بهبود و ارتقای بهره وری مستلزم کوشش و تلاش برنامه ریزی شده همه جانبه از سوی افراد و مسئولین ذیربط است که خود نیازمند بهبود شرایط کار و تغییر محرکه‌ها و روشهای انگیزشی کارکنان، بهبود نظامها، دستورالعملها، قوانین، بخشنامه‌ها، دستورالعملها، روشها، فناوری و غیره می‌شود.

 

مديريت بهره وري

 

مديريت بهره وري يعني شيوه اداره و بکارگيري منابع به طور اثر بخش و کارا . براي اعمال چنين مديريتي در سازمانها ميبايست چرخه مديريت بهره وري را در سازمان مستقر نمود و براي استقرار آن ابتدا به ريشه يابي علل مشکلات و نا کارآمديهاي سازمان پرداخته , سپس شاخصهاي مناسب اندازه گيري روند بهبود در آينده را مشخص و برنامه هاي بهبود را اجراء نمود و پس از آن به ارزيابي و تحليل نتايج پرداخته و در جهت تقويت نقاط قوت و برطرف سازي نقاط ضعف اقدام به برنامه ريزي نمود . به کارگيري چرخه مديريت بهره وري مي تواند دغدغه و انديشه بهره وري سازمان يعنی امکان استفاده هر چه بهتر و بيشتر از منابع و امکانات در سازمان را از بين برده و سازمان را در محيط رقابتي توانمند سازد .

منبع : مدیر یار

• < قبلی
• بعدی >